Мақсад аз пешниҳодҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти мамлакат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз қабили "Оби тоза", даҳсолаи байналмилалии "Об барои ҳаёт" (солҳои 2005-2015), "Соли байналмилалии ҳамкорӣ дар соҳаи об", даҳсолаи байналмилалии амал "Об барои рушди устувор" (солҳои 2018-2028) гӯшрас додани ҷомеаи ҷаҳонӣ дар бораи торафт мушкил шудани дастрасии оби тоза, беҳдошти зиндагӣ, қадр кардан ва сарфакорона истифода бурдани об, тоза нигоҳ доштани сифату тозагии он ва дар ин замина бо низом рушд додани тамоми ҷаҳон мебошад, Об ҳаёт аст, бе об саноат, кишоварзӣ, сохтмон, нақлиёт, хоҷагии манзилию коммуналӣ ва дигарҳо вуҷуд ва рушд ёфта наметавонанд.

  Об ҳамчун моддаи химиявӣ аз як атоми оксиген ва ду атоми ҳидроген иборат аст, хосияти дуқутбӣ дорад. Дар байни моддаҳои ба мо маълум танҳо об дар се ҳолат – моеъ, сахт ва газмонанд (бухор) дучор мешавад. Ин аломату хосиятҳо боиси равандҳои гуногуни биологӣ ва геофизикӣ мегарданд, аҳамияти калон дорад.

Ҳангоми аз 0оС паст шудани ҳарорат об ях мекунад ва боз ҳам васеътар ва зичии он ба 1г/см3 мефармояд. Барои ҳамин ҳам ях нисбат ба об сабук шуда, дар болои он шино мекунад. Агар об ин хосиятро намедошт, он гоҳ ҳамаи обҳои ширини сатҳи замин дар фасли зимистон то қаърашон ях мебастанд ва тамоми мавҷудоти зиндаи дар дохили об ҳаёт ба сар баранда, мурда нобуд мешуданд. Яхҳо ҳамчун пӯстин сатҳи оби дарёҳо, кӯлҳо ва обанборҳоро аз хунукшавии барзиёдатӣ ҳифз менамоянд.

Ба шарофати хосиятҳои аҷоиби гарми нигоҳ доштан, об вазифаи ба низом даровардани ҳароратро дар сатҳи сайёраи Замин мебозад ба давргашти (сиркулятсияи) атмосфера ва гидросфера иштирок меварзад, он ҳарорати гармии аз офтоб гирифтаро аз нав тақсим ва иқлими кураи Заминро нарм мегардонад.

Об маҳлулкунандаи бузург аст, дар зери таъсири он қариб тамоми моддаҳо ба ҷуз кварс, чарб (равған), карбогидридҳо ва баъзе дигар моддаҳо ҳал мешаванд. Дар оби баҳру уқёнусҳо қариб нисфи элементҳои таркиби ҷадвали Менделеев дар ҳолати маҳлул дучор мешаванд. Ба шарофати чунин хосият доштани оби уқёнусҳо наботот ва ҳайвоноти обӣ ҳамаи моддаҳои зарурии ѓизоиро истифода мебаранд, нашъунамо мекунанд, дар ин раванд хосиятҳои химиявиашро об амалан бетаѓйир нигоҳ медорад, зеро давргашти мунтазами об давом мекунад.

Нақши об дар пайдоиш ва рушди олами зинда (наботот, ҳайвонот, инсон) боз ҳам муқтадиртар мебошад. Аввалин мавҷудоти зинда дар муҳити об пайдо шуда рушд ёфтанд ва фақат пас аз гузаштани миллионҳо сол наботот ва ҳайвонот дар сатҳи хушкӣ сокин шуданд ва инсони боақл пой ба арсаи вуҷуд ниҳод.

Ҳатто ягон мавҷудоти соддатарин нест, ки дар таркибаш об надошта бошад ва ё бе об ҳаёт ба сар мебурда бошад. Тамоми наботот дар таркибашон аз 75 то 96% (ба ғайр аз тухмашон) об доранд ва ҳамаи ҷисми ҳайвонот аз 60 то 99% об дорад. Ҷисми инсон вобаста ба вазнаш 2/3 қисмаш аз об иборат аст. Бино ба маълумоти муҳаққиқон 86% бадани тифли навзодро об ташкил медиҳад. Ин нишондиҳанда барои ҳайвонот 75%, картошка – 76%, себ 85%, помидор – 90%, бодиринг – 95% ва тарбуз – 96% ва 99% бадани медузаро ташкил медиҳад.

Организми инсон механизми басо нозуки ба низомдарории мубодилаи обро дорад. Ҳиссаи ташнагӣ ҳангоми талафи 2% оби бадан нишонаи вайрон шудани мувозинати (баланси) об аст ва инсон ин ҳолро хуб эҳсос мекунад. Талафи об ба андозаи 6-8% вазни бадан ба ҳолати нимбеҳушӣ, 10% ба ҳолати таваҳҳум (галлюцинация) меорад, рефлексии фурӯбарии ғизо дар гулӯ вайрон мешавад.

Агар инсон 12% оби баданашро гум кунад, бе ёрии табибон норасогии обро барқарор карда наметавонад. Ҳангоми аз бадани одам талаф ёфтани 20% - и об он ба марг дучор мешавад. Воқеъан об –ҳаёт аст. Ин воқеъиятро нависандаи франсавӣ Антуан де Сент-Экзюпери хеле хубу образнок ба қалам додаст: «Об! Ту на таъм ва на туро тасвир кардан натавон, чи буданатро надониста кас аз ту ҳаловат мебарад. Ту на ҳамон тавр, барои ҳаёт зарурӣ, худ ту ҳаёт ҳастӣ. Бо ту ҳама мавҷудот ҳузуру ҳаловат мебаранд, ки онро тавассути панҷ узви эҳсоси мо фаҳмида намешавад. Ту ба мо қувва ва хосиятеро бармегардонӣ, ки мо аз онҳо кайҳо дасту дилро шустаем. Бо лутфи ту аз сари нав чашмаҳои хушкидаи дил кушода мешавад».

Муайян карда шудааст, ки инсон метавонад бе хӯрок на бештар аз 50 шабонарӯз, бе об 5-7 шабонарӯз ва беҳаво 5 дақиқа зинда монад. Ҳамаи ин неъматҳоро табиат меофарад, ҷои онҳоро чизи дигар иваз карда наметавонад. Ҳамаи он неъматҳое, ки инсон аз табиат мегирад, зери таъсир ва робитаи мутақобилаи офтоб литосфера, атмосфера, гидросфера, ки боиси пайдоиши биосфера гардидааст дастрас мегардад.

Фазилатҳои обро дар фаъолияти хоҷагидории инсон баҳо додан ниҳоят мушкил аст. Бе об филизро (металро) гудохтан, нон пухтан, нерӯи барқ истеҳсол намудан, ба кори зироатпарварӣ машғул шудан, нафтро коркард намудан, доруҳои табобатӣ тайёр намудан, иморат сохтан, пластмассаҳоро коркард намудан, маъдан истихроҷ ва коркард намудан, машинаҳо тайёр намудан ва иҷрои дигар амалҳо номумкин аст. Аз ин хотир обро мудом мебояд ҳифзу гиромӣ дошт.

 Юсупов Ф.Ғ., омӯзгори калони кафедраи меъморӣ

 

 

Аз рўзҳои аввали фаъолияти худ ба ҳайси Раиси Шўрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон роҳбари навинтихобшуда Эмомалӣ Раҳмон ба маорифу фарҳанг, таъриху иқтисодиёт аҳамияти хосса зоҳир мекарданд. Дар ин самт марҳилаи нав оғоз гардида дар даврони соҳибистиқлолӣ барқарорсозӣ ва рушди самтҳои гуногуни ҷомеа дар сатҳи сиёсати давлатӣ қарор дода шуд. Инро мо бевосита дар ҳар паёму баромадҳои президенти кишвар мешунавему эҳсос мекунем.

Баҳри баланд шудани сатҳи маърифату маънавиёти мардум ва пешравии ҷомеа якчанд озмунҳо ташкил ва баргузор гардида истодааст. Озмунҳо дар байни аҳолии кишвар, аз ҷумла хонандагони муассисаҳои таҳсилоти миёнаи умумӣ, донишҷӯёни муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ, миёна ва олии касбӣ, омӯзгорони ҳамаи зинаҳои таҳсилот, кормандони фарҳангу санъат, калонсолон, намояндагони касбу кори гуногун, дигар табақаҳои аҳолии кишвар ва ғайра баргузор гардида истодааст.

Ба хотири боз ҳам бештар ба омўзиши илмҳои риёзиву дақиқ ва табиӣ ҷалб намудани наврасону ҷавонон, олимону муҳаққиқон ва устодону омўзгорон ҳамасола озмуни ҷумҳуриявӣ таҳти унвони «Илм-фурўғи маърифат» роҳандозӣ гардидааст. Ин озмун таҳти cарпарастии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон баргузор гардида, он бо мақсади рушди тафаккури техникӣ, тарғиби ҷаҳонбинии илмӣ, дастрасӣ пайдо кардан ба техникаву технология, тавсеаи ихтироъкорӣ ва навоварӣ, пайвасти илм бо истеҳсолот, ҷалби бештари хонандагону донишҷӯён ва дигар қишрҳои ҷомеа ба омӯзиши фанҳои риёзӣ, дақиқ ва табиӣ, ҳамчунин дарёфт ва муаррифии истеъдодҳои нав дар ин самтҳо баргузор мегардад.

Бо мақсади ҷалби бештари донишҷўён ба корҳои илмӣ аз соли 2000 озмуни ҷумҳуриявии донишҷўёни муассисаҳои таҳсилоти олии касбӣ «Донишҷў ва пешрафти илмию техникӣ» аз нав барқарор гардид, ки ҳар сол дар ин озмун 50-60 корҳои илмӣ муҳокима ва қадршиносӣ карда мешаванд. Инчунин баргузории озмунҳои гуногун ба хотири дарёфту рушди истеъдодҳо дар ҷодаи илму маориф, ба мисли озмуни «Олими сол», «Омўзгори сол», «Мураббии сол», озмун дар ҷодаи баланд бардоштани завқи китобхонии насли наврас ва ҷавонон зери унвони «Фурўғи субҳи доноӣ китоб аст» ва дигарҳо аз пешрафти соҳа шаҳодат медиҳанд.

«Фурӯғи субҳи доноӣ китоб аст» - низ таҳти cарпарастии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ — Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ташкил гардида, барои баланд бардоштани завқи китобхонӣ, тақвияти неруи зеҳнӣ, дарёфти чеҳраҳои нави суханвару сухандон, арҷ гузоштан ба арзишҳои миллию фарҳангӣ, инкишофи қобилияти эҷодӣ, таҳкими эҳсоси худогоҳию худшиносӣ ва рушди ҷаҳони маънавии тамоми сокинони кишвар заминаи асосӣ хоҳад буд.

Озмуни ҷумҳуриявии «Тоҷикон» — оинаи таърихи миллат» дар соли 2023 ба ифтихори 115-солагии академик Бобоҷон Ғафуров бо мақсади арҷгузорӣ ба таърихи пурифтихори миллати тоҷик, омӯзиши амиқу ҳамаҷонибаи корномаҳои шоистаи ниёгони халқамон дар тӯли таърих, тақвияти ҳисси худогоҳӣ ва худшиносии миллӣ, эҳёи ҳофизаи таърихӣ ва ба ҳамин роҳ шинохти беҳтари нақши миллати куҳанбунёду фарҳангсолори тоҷик дар рушди тамаддуни инсоният, ки бо далелҳои раднопазир ва бо такя ба сарчашмаҳои илмиву таърихӣ дар китоби мондагору пурарзиши академик Бобоҷон Ғафуров «Тоҷикон» ва дигар асарҳои таърихӣ инъикос ёфтааст, баргузор гардидааст.

Озмуни ҷумҳуриявии «Тоҷикистон – Ватани азизи ман» низ, таҳти cарпарастии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ — Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон баргузор гардида, он бо мақсади дарёфти истеъдодҳои нав дар соҳаи санъати мусиқӣ ва сарояндагӣ, рассомӣ ва дизайн, баланд бардоштани маҳорати касбӣ ва эҳсоси зебоишиносӣ, тақвияти ҳунари баланди иҷрокунандагӣ, таблиғ ва эҳёи ҳунарҳои мардумӣ, муаррифии фарҳанги волои миллати тоҷик, эҳтиром ва арҷгузорӣ ба суннатҳои неки аҷдодӣ, боло бурдани сатҳи касбии асарҳои нави мусиқӣ, офарандагӣ, интихоби намунаҳои беҳтарини оҳангу суруд, коллексияҳо ва асарҳои рассомӣ баргузор мешавад.

Озмунҳое, ки тӯли якчанд солҳо мунтазам мегузаранд, бо баробари ташаккул ёфтан, мукаммал шуда, сол аз сол номинатсияҳо, ҷойҳои ифтихорӣ ва маблағҳои мукофотҳо зиёд шуда истодаанд.

Ҳамин тавр, ҳамаи гуфтаҳои дар боло оварда шударо хулоса намуда гуфтан зараур аст, ҳамаи кӯшиш ва ғайратҳои Ҷаноби олӣ баҳри гул – гул шукуфоии ҷомеа мебошад, ҳамаи нишондиҳандаҳо, кӯшиш ва маблағҳое, ки баҳри ташкили ин озмунҳо сарф мегардад ҳамаи моро водор мекунад бидуни озмун низ мо аз тоҷик ва  Тоҷикистонӣ будани хеш фахр кунем. Дар назар аст, ки ба ҳамаи ин озмунҳо дар сатҳи зарурӣ ширкат варзем ба ҳамаи ҳадаф ва ғамхориҳои падаронаи Пешвои миллат хоҳем расид.

Миллати тоҷик дар тӯли қарнҳо фарҳанг ва таърихи бою қавӣ дорад. Инчунин дар давоми соҳибистиқлолӣ низ ба бисёр дастовардҳои назаррас ноил гардидааст, аз ин рӯ баҳри ҷавонон, наврасон ва умуман тамоми қишри ҷомеа месазад, ки ин нуктаро хуб дарк намоянд. Ҷомеае, ки ба фарҳангу таърих ва илму маориф таваҷҷӯҳ мекунад, ба оянда, ҳастӣ ва пойдории миллат ғамхорӣ мекунанд.

Маҳмудова Ф.М.,  омӯзгори кафедраи саноати сабук ва нассоҷӣ

 

 

 

Хеле эълони хандаовар аз ҷониби лидери, ки ҳатто аъзои ба аъзояш ба он шубҳа дорад. Наҳзатиён диданд, ки рӯз то рӯз ба боди фаромӯшӣ мераванд, худро дарак доданд. Охир чи тавр ҳизб аз нав эҳё мешавад, вақти чеҳраи аслии роҳбаронаш амиқу равшан аст. Дигар тарафдорон ба ягон ҳарфу ҳиҷои Кабириён бовар надоранд. Мо низ инчунин. Замони фирефта кардани мардум бо Барномаи аслу пуч гузашт. Мардум амалро мехоҳанд, на ваъдаро

Аз офтоби Ваҳдат файзу сахо бирезад,

Аз офтоби Ваҳдат лутфу наво бирезад.

Маҳз ваҳдати миллӣ ба мо мардуми тоҷик оромию осудагӣ, хушбахтию пирузиҳои бисёрро ҳадя намудааст. Дар Донишкадаи политехникии Донишгоҳи техникии Тоҷикистон соати тарбиявии намунавӣ бо иштироки Эркаев Сафаралӣ, номзади илмҳои таърих ва Абдуваҳҳобов Абдусабур.Ю сармуҳаррири маҷаллаи «Меҳвари дониш»  бо донишҷӯёни донишкада гузаронида шуд.

Сараввал устод Эркаев Сафаралӣ бо сухани ифтитоҳии «Азизони халқи тоҷик» оғоз намуда, аз Иҷлосияи 16-уми тақдирсоз, комёбиҳои давлати Тоҷикистон, олимону бузургон ёдовар намуданд. Маврид ва ёдоварист, ки ҳадафҳои стратегии давлат пурра амалӣ шуда истодааст. Аз ҷумла аз бумбасти коммуникатсионӣ баромадан, ба кишвари содиркунандаи нерўи барқ табдил додани он ва амсоли инҳо корҳое мебошад, ки дар як фосилаи кўтоҳ  анҷом додани он хеле душвор аст.

Яке аз ормонҳои миллати тоҷик стратегияи  энергетикӣ мебошад ва дар ин рощ нерўгоҳи бузурги аср НБО «Роғун» бо роҳбарии Пешвои миллат бунёд шуда, агрегати якуми он 16 ноябри соли 2018 ва агрегати дуюми он 9 сентябри соли 2019 ба фаъолият оғоз намуд. Ин нерўгоҳи бузург дар тараққиёт ва рушди иқтисодиёти мамлакат аҳамияти стратегӣ дошта, ба ҳар як хонадони  мардуми шарафманди Тоҷикистон нуру зиё, файзу баракат ва бахту иқболи нек меорад. Ин нерўгоҳи азим на танҳо ҷумҳурии моро, балки  кишварҳои ҳамсоя ва дўсту бародарро низ бо нерўи барқ таъмин намуда, барои сохтани корхонаҳои хурду бузург имкон фароҳам меорад.

Абдуваҳҳобов Абдусабур суханро аз ободу зебо гардидани Тоҷикистони азизамон, тараққиёти мамлакат, қомат афрохтани иншоотҳои хурду бузург, тамоми муассисаҳо ва корхонаҳои   давлатӣ бо технологияи нав муҷаҳҳаз шуданашон оғоз намуданд. Кайд карда шуд, ки ҷавонон ҳушёрӣ ва зиракии сиёсии худро аз даст надода, баҳри устувору поянда нигоҳдории  ваҳдати миллӣ, тараққиёт ва рушди босуръати тамоми соҳаҳои давлатдорӣ ва натиҷаҳои мактаби роҳбарии Пешвои миллат мўҳтарам Эмомалӣ Раҳмон пайравӣ карда нагузоранд, ки касе ба рушди сарзамини биҳиштосои мо халал ворид созад.

 

Исмоилова С.К. – омўзгори ДПДТТХ ба номи М.С.Осимӣ.

Имрӯз тамоми мамолики дунё рӯ ба тараққӣ ниҳода истодаву миллати мо низ аз ин дар канор нест, зеро ҷаҳон дигаргун мешавад ва мо низ бояд ҳамқадами замон бошем. Миллате, ки аз замона ақиб мемонад, аз таҳаввулоти равандҳои ҷаҳоннишавӣ низ бехабар мемонад, ҳамеша дар ҷаҳлу ҷаҳолат ғӯтавар гашта, ба пешрафту комёбиҳои назаррас ноил намегардад. Ҳамин аст, ки бо мақсади аз байн бурдани амалҳои бебунёди мухолифон давлату ҳукумати кишвар талоши ӣбеш аз пеш мекунад, то амнияти миллииву мардумӣ таъмин бошанд. Мутаасифона мухолифони миллат аз ҷумлаи кӯрдилону носипосони наҳзатӣ таҳти роҳбарии Кабирӣ ва дигар намояндагони ифротиаш бо амалҳои ваҳшиёнаи худ амнияти мардумро вайрон карданӣ мешаванд. Наҳзатиҳои хиёнаткору терорист, дар миллати худ бо фармонҳои хоҷагони беруна мехоҳанд, ки ҳар лаҳза ба ин арзишҳои олии милати мо зарба зананд. Ҳамарӯза тариқи шабакаҳои иҷтимоии гуногун изҳороту баёнияҳои бардурӯғро расонаи намуда мардумро зидди якдигар мешӯронанд.

Мо бояд ба нафъи халқу Ватан ва ояндаи нек пурмаҳсул меҳнат намуда, ҳамагонро ба таҳкими сулҳу ваҳдат, истиқлолият ва давлатдории миллӣ даъват намоем. Моро зарур аст, ки дар пешрафту шукуфоии кишвар саҳмгузор бошем ва баҳри ҳифзи якпорчагии Ватани азиз сина сипар созем.

 

 

Аз офтоби Ваҳдат файзу сахо бирезад,

Аз офтоби Ваҳдат лутфу наво бирезад.

Маҳз ваҳдати миллӣ ба мо мардуми тоҷик оромию осудагӣ, хушбахтию пирузиҳои бисёрро ҳадя намудааст. Дар Донишкадаи политехникии Донишгоҳи техникии Тоҷикистон соати тарбиявии намунавӣ бо иштироки Эркаев Сафаралӣ, номзади илмҳои таърих ва Абдуваҳҳобов Абдусабур.Ю сармуҳаррири маҷаллаи «Меҳвари дониш»  бо донишҷӯёни донишкада гузаронида шуд.

Сараввал устод Эркаев Сафаралӣ бо сухани ифтитоҳии «Азизони халқи тоҷик» оғоз намуда, аз Иҷлосияи 16-уми тақдирсоз, комёбиҳои давлати Тоҷикистон, олимону бузургон ёдовар намуданд. Маврид ва ёдоварист, ки ҳадафҳои стратегии давлат пурра амалӣ шуда истодааст. Аз ҷумла аз бумбасти коммуникатсионӣ баромадан, ба кишвари содиркунандаи нерўи барқ табдил додани он ва амсоли инҳо корҳое мебошад, ки дар як фосилаи кўтоҳ  анҷом додани он хеле душвор аст.

Яке аз ормонҳои миллати тоҷик стратегияи  энергетикӣ мебошад ва дар ин рощ нерўгоҳи бузурги аср НБО «Роғун» бо роҳбарии Пешвои миллат бунёд шуда, агрегати якуми он 16 ноябри соли 2018 ва агрегати дуюми он 9 сентябри соли 2019 ба фаъолият оғоз намуд. Ин нерўгоҳи бузург дар тараққиёт ва рушди иқтисодиёти мамлакат аҳамияти стратегӣ дошта, ба ҳар як хонадони  мардуми шарафманди Тоҷикистон нуру зиё, файзу баракат ва бахту иқболи нек меорад. Ин нерўгоҳи азим на танҳо ҷумҳурии моро, балки  кишварҳои ҳамсоя ва дўсту бародарро низ бо нерўи барқ таъмин намуда, барои сохтани корхонаҳои хурду бузург имкон фароҳам меорад.

Абдуваҳҳобов Абдусабур суханро аз ободу зебо гардидани Тоҷикистони азизамон, тараққиёти мамлакат, қомат афрохтани иншоотҳои хурду бузург, тамоми муассисаҳо ва корхонаҳои   давлатӣ бо технологияи нав муҷаҳҳаз шуданашон оғоз намуданд. Кайд карда шуд, ки ҷавонон ҳушёрӣ ва зиракии сиёсии худро аз даст надода, баҳри устувору поянда нигоҳдории  ваҳдати миллӣ, тараққиёт ва рушди босуръати тамоми соҳаҳои давлатдорӣ ва натиҷаҳои мактаби роҳбарии Пешвои миллат мўҳтарам Эмомалӣ Раҳмон пайравӣ карда нагузоранд, ки касе ба рушди сарзамини биҳиштосои мо халал ворид созад.

 

Исмоилова С.К. – омўзгори ДПДТТХ ба номи М.С.Осимӣ.

Сарвари давлат дар яке аз суханроиҳои хеш таъкид медоранд:  “Созмонҳои террористӣ бо истифода аз технологияҳои муосири иттилоотӣ ва бо роҳи тафсири ғаразноки сарчашмаҳои динӣ дар мафкураи ҷавонони камтаҷрибаву ноогоҳ ғояҳои тундгароиро ҷой карда, онҳоро ба қатлу куштор, барҳам задани амният ва суботу оромӣ дар мамлакатҳои гуногун ташвиқ менамоянд. Аз ин лиҳоз, сохтору мақомоти марбутаро зарур аст, ки дар роҳи ташвиқу тарғиби тундгароии динӣ садди устувор гузошта, ҷавононро ба ҳушёриву зиракӣ ҳидоят кунанд ва онҳоро дар рӯҳияи садоқат ба халқу Ватан ва эҳтиром ба арзишҳои умумиинсонӣ тарбия намоянд».

Ба таъкиди Президенти Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, амалҳои даҳшатноки террористӣ, ки солҳои охир дар гӯшаҳои гуногуни олам содир гардида, боиси марги ҳазорон одамони бегуноҳ шуда истодаанд, возеҳ нишон медиҳанд, ки терроризм имрӯзҳо ба таҳдиди воқеиву ҷиддӣ ба амнияту суботи ҷаҳон ва пешрафти инсоният табдил ёфтааст.

Инсоният дар симои терроризми байналмилалӣ бо душмани бераҳму шафқат ва маккоре рӯ ба рӯ омадааст, ки тамоми меъёрҳои ахлоқӣ ва арзишҳои умумиинсониро поймол карда, барои расидан ба ҳадафҳои худ аз ягон ваҳшоният рӯй намегардонад.

Боиси зикр аст, ки Тоҷикистони соҳибистиқлол ҳам ҳанӯз солҳои навадуми асри гузашта даврони фоҷиабори муқовимат ба экстремизм ва терроризмро аз сар гузаронид ва дар ин роҳ даҳҳо ҳазор талафоти ҷонӣ дод. Ҳанӯз аз соли 1999 барои мубориза  бар зидди терроризм ва экстремизм як зумра санадҳои меъёрии ҳуқуқиро қабул намуд. Президенти Ҷумҳурии  Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон  16 ноябри соли 1999 ба Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон  «Дар бораи мубориза бо терроризм»  ва 21 ноябри соли 2003 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи мубориза бо экстремизм» -ро  ба тасвиб расониданд.  Қабули ин ду қонун  барои Ҷумҳурии Тоҷикистон  имкониятҳои  хуберо дар таҳкими мубориза бо терроризм ва экстремизм фароҳам овард.

Ҳамзамон бо қарори суди олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳанӯз соли 2003 фаъолият бурдани ҳизбу ҳаркатҳо ба монанди Ҳаракати исломии Туркистон, Ҳизб- ут – таҳрир, Салафия, Ансурлоҳ, Ваҳҳобия, Ҷунбиши Исломии Ӯзбекистон, Ал – қоида ва даҳҳои дигар манъ шуда, пас аз ҳаракатҳои террористиву ифротгароӣ соли 2015 ҳизби наҳзати ислом низ ба қатори ҳизбҳои ифротгароӣ шомил шуд.

Масъалаи ҷалби ҷавонон ба сафи ҷунбишу ҳаракатҳои ифротӣ ва гурӯҳҳои террористӣ, инчунин иштироки онҳо дар ҷангу муноқишаҳои давлатҳои хориҷӣ, ба яке аз масъалаҳои доғи ҷомеа табдил шудааст. Мутаассифона, аксари ҷавононе, ки ба гурӯҳу созмонҳои ифротгароӣ мепайванданд, онҳое мебошанд, ки саводи зарурии дунявӣ ва маърифати ибтидоии динӣ надоранд. Ин гурӯҳҳо бо истифода аз ҳамин омил ҷавононро ба доми худ кашида, ба коми марг мебаранд. Дар радифи сабабҳои дохилӣ, инчунин, омилҳои берунӣ низ бетаъсир нестанд, ки инҳо намоиши филмҳои дорои хусусияти террористӣ ва экстремистӣ, паҳнкунии ғояҳои ифротгароӣ тавассути шабакаи ҷаҳонии интернет мебошанд. Таҳлили сабабу шароити ба ин ҳолатҳо мусоидаткунанда нишон дод, ки паст будани савияи дониши ҷавонон, аз нигоҳи мафкуравӣ, ҳуқуқӣ, фарҳангӣ ва динӣ тайёр набудани онҳо ба муҳоҷирати меҳнатӣ, майлу хоҳиши ба даст овардани маблағи муфт, ки онро пайравони гурӯҳҳои тундрав ваъда мекунанд, боиси фирефта шудани онҳо аз тарафи намояндагони ҳизбу ҳаракатҳои ифротгаро ва шомил гардиданашон ба ин ҳизбу ҳаракатҳо гардидааст.

Мутаассифона, баъзе ҷавонони мо ҳатто дорои саводи ибтидоии динӣ нестанд. Бо вуҷуди ба дин таваҷҷуҳ доштан шинохти дурусти динӣ надоранд. Бинобар ин, онҳоро аз номи дин ба осонӣ барои шомил шудан ба ҳаракату гурӯҳҳои ифротӣ даъват мекунанд. Ҷавоне, ки ҷаҳонбинии хуби сиёсӣ надорад, моҳияти равандҳои сиёсии ҷомеа, минтақа ва ҷаҳонро дарк намекунад, зуд ба доми фиреби гурӯҳҳои ифротӣ меафтад.  Бехабар аз он, ки на дар хизмати ислом, балки дар хизмати кадом як хоҷае қарор гирифтааст.

Аз тарафи мақомоти қудратии кишвар танҳо соли гузашта зиёда аз 70 ҳолатҳои ғайрирасмии диннӣ дар ҳудуди вилоят ба  қайд гирифта шудааст. Мутаассифона, аксари муаллимони ба насли наврас дарс медода худ соҳиби хатту савод ва аз моҳияти дини мубини ислом огоҳӣ надоранд. Дар натиҷа чунин наврасон аз овони кӯдакӣ бо шуури носолим тарбия меёбанд. Ба хондани илмҳои муосир майл пайдо намекунанд.

Умуман, вазъияти баамаломада талаб мекунад, ки зиракии сиёсиро аз даст надода, дар ҳамкорӣ барои пешгирӣ намудани шомилшавии шаҳрвандон ба иттиҳодияҳои ифротгаро, иштироки онҳо дар задухӯрдҳои мусаллаҳонаи дигар давлатҳо фаъолиятро боз ҳам ҷоннок намуда, барои таъмини сулҳу субот ва истиқлолияти Ватани азизамон, оромиву ободии кишвар ва рӯзгори босаодати шаҳрвандон тамоми имкониятҳоро ба харҷ диҳем.

Яке аз роҳҳои ҷалб намудани ҷавонон ба гурӯҳу созмонҳои ифротгароӣ- ин бо истифода аз шабакаҳои интернетӣ ҷалб намудани онҳо мебошад. Хушбахтона, дар Паёми имсолаи Асосгузори сулҳу Ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон  ба Вазорати корҳои дохилӣ, Кумитаи давлатии амнияти миллӣ, Прокуратураи генералӣ ва дигар мақомоти марбута доир ба масъалаи таъсиси «Маркази ягонаи иттилотӣ  ҷиҳати мубориза бар зидди ҷиноятҳо бо истифодаи технологияҳои иттилоотӣ ва кибертерроризм» супориш дода шуд, ки ба Ҳукумати ҷумҳурӣ пешниҳоди асоснок манзур созанд ва бовар ҳаст, ки таъсис додани ин марказ барои дар сатҳи зарурӣ ба роҳ мондани муқовимат ба истифодаи  шабакаи интернет бо мақсадҳои экстремистӣ ва террористӣ натиҷаҳои  дилхоҳ медиҳанд.

Аз ин рӯ, ҳар яки моро зарур аст, ки бо дарки аҳамияти вазифагузориҳои Сарвари давлат иҷрои нишондодҳои Паёмро сармашқи кори худ қарор диҳем, зеро ба бовар метавон гуфт, ки татбиқи босамари ин барномаи ояндасоз дар иртибот ба рушди кишвар ва беҳдошти зиндагии мардум саҳифаҳои тозаеро боз хоҳад кард.

Рухшона Аминҷонова, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд 

Тавассути ютубканали “Паёми муҳоҷир” огоҳ ёфтем, ки Муҳиддин Кабирӣ, саркардаи ҳизби ба ном террористиву экстремистии Наҳзат ягон андешаи тоза наёфта дар чорабинӣ таҳти унвони “Зиёдравӣ дар дин ва хатарҳои он дар ҷомеа” ахиран иброз дошт, ки ҳизби наҳзат ба асли худ бармегардад. Зери ин гуфтор Муҳиддин Кабирӣ чиро нишон додан мехоҳад ба худи нӯкаронаш маълум не. Ӯ аз “маҳбубияти хоссу омми” ҳизб сухан карда, бехабар аз он буд, ки мардум дар симои ин ҳизб на раҳнамову равшангари зиндагии худро дид, балки дар симои ин чеҳрафурӯшон душмани миллатро диданд. Асли наҳзат ин фиреби халқ буд ва он ҳеҷ гоҳ ба миллат манфиат намеорад. Онҳо танҳо орзу доранд, амал не!

Си ду сол пештар дар таърихи миллати тоҷик дигаргунии калон ба миён омад, ки онро мо “истиқлол”аш номидем. Ин истиқлолият баҳри мо интихоби пурраи инкишофу пешравии имрӯзу фардои миллат ва роҳи ояндасози давлати демократи, ҳуқуқбунёд ва дунявиро пешниҳод намуд. Ҳамин истиқлолият буд, ки мо озодона роҳи сиёсӣ, иқтисодӣ ва фарҳангии хешро интихоб кардем.

Дар тӯли ин солҳо мардуми шарафманди тоҷик ба ҷаҳониён худро бори дигар шиносонид, ки ин кишвари родмардоне аст, ки бо илму дониш, ақлу заковат, маданияту таърихи чандинҳазорсола аз дигар қавму миллат фарқият дорад. Ягон давлате дар рӯи олам вуҷуд надорад, ки бо қувваи мардумони саховатпешааш сарҷамъ шуда иншоотҳои бузург сохта бошад. Тоҷикистон бошад дар ин роҳ ангуштномаи 6 қитъаи замин аст. Чун таърихи сидусолаи тоҷиконро нигарем, бо ифтихор хоҳем гуфт, ки миллати мо аз ҷангу ҷидол, аз маҳвшавӣ, аз беобрӯгию пастӣ раҳо ёфт. Парвардигор шахсеро ҳадя намуд, ки тоҷикро ҳифз карду сарҷамъ намуд. Бар сари қудрат омадани сарвари муаззам, Пешвои миллат, Президенти кишвар Эмомалӣ Раҳмон буд, ки тоҷикзаминро шодобу мардумашро саодатманд гардонид. Маҳз ҳамин сарвар тавонист, ки мардумро бо ҳам биёрад, халқро орому осуда ва Тоҷикистонро ҳамчу давлати соҳибистиқлол муаррифӣ намояд. Сӣ солро метавон ба се давра қисмат намуд.

  • Даҳсолаи аввалро роҳи сулҳу салоҳ ва муттаҳидшавии миллат номид.
  • Даҳсолаи дуввумро роҳи барқарор намудани роҳҳоӣ вайрона ва ривоҷу равнақ додани хоҷагии қишлоқ меномем.
  • Даҳсолаи сеюм роҳи ободкорӣ, созандагӣ пешаи мардуми тоҷик гашт.

Дар тӯли 32 сол мо тавонистем, ки мардуми тоҷикро чун халқи соҳибилм, меҳнатпараст ва соҳибмаданият ба ҷаҳониён муаррифӣ намоем. Тоҷикистону тоҷикистониёнро тамоми олам шинохту эътироф кард.

Акнун саволе ба миён меояд, ки ҷавобаш хеле саҳеҳ аст.

Сиду соли истиқлолият ба мо чӣ дод?

Ҷавоби саҳеҳ ин аст: Оромишу осудагӣ,  сулҳу ваҳдат, ҳаёти осоишта, хотири ҷамъ, роҳи озоди фаъолият ба ҳар соҳа,... ва аз ин мебарояд, ҳама чизро.

Ва  мегӯям:

Бодо муборак Истиқлол,

Бар мову ту эй ҳамватан.

Гаштем сарҷамъ мову ту,

Зери ливои ин Ватан.

Ва дар охир мегӯем, ки ин шиор дар хонадони ҳар як соҳибватан навишта овезон бошад: “Тоҷикистон, ба пеш!”

Рухшона Аминҷонова, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд 

Муҳиддин Кабирӣ хостгори ба асл баргаштани ҳизбро дорад. Дар ин бора ӯ зимни конфрнсиягунаи худ оид ба мавзӯи “ “Зиёдравӣ дар дин ва хатарҳои он дар ҷомеа”” эълом дошт. Аҷиб ду “иқдоми наҷиб” аз ҷониби “ноибағаи айём”. Якум наҳзат чи аслият дорад? Дуюм магар худи наҳзатиён дар дин зиёдаравӣ накарданд. Асли наҳзат ин тассубу хурофот аст, ки дар пояи гумроҳии баъзе аз ҷавонон бунёд шуда. Магар бо номи ислом ба дини ислом хиёнат накарданд. Таърих гувоҳ аст, ки онҳо хизмати хирсона ба дину оин карданд. Мо чунин гуфторҳои “ахмақонаи” “нобиғаи каллахолиро” қабул надорем.

Масъалаи ифротгароӣ яке аз зуҳуроти номатлуб дар ҷомеаи муосир маҳсуб ёфта, таҳти таъсири авомили мухталиф имкони густариш ёфтани он дар байни ҷавонону наврасон беш аз пеш ба назар мерасад. Бо ин мақсад, дар ростои пешгирии шомилшавии ҷавонон ба ҳизбу ҳаракатҳои ифротгаро, роҳ надодан ба таълимоти ғайрирасмии динӣ, тақвият бахшидани ҳисси худшиносию худогоҳӣ ва ватандўстӣ дар ҷомеа бояд пайваста чораандешӣ карда шавад.

 Гузашта аз ин, бояд мунтазам дар байни ҷавону наврасон вохўриҳо ташкил карда, ба ин васила бо пешниҳоди орову андешаи маърифатӣ диққати асосӣ ба он равона карда шавад, ки ҷавонону наврасон ҳушёриву зиракии сиёсиро аз даст надода, дар орову андешаи худ ба ҷуз меҳри Ватан ва садоқат ба Ватан дигар чизеро ҷой надиҳанд ва ватандўст, худшиносу худогоҳ бошанду арҷ гузоранд ба муқаддасоти кишвар ва эҳтиром оваранд ба арзишҳои милливу давлатӣ ва бо амри дилу амри виҷдон бо дастгирӣ аз сиёсати дурандешона ва бунёдгароёнаи давлату Ҳукумати кишвар, ки таҳти роҳбарӣ ва заҳматҳои шабонарўзии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон амалӣ мегарданд, саҳми арзандаи хешро бояд гузошт.

Дар ин замина аҳли ҷомеа, хосатан волидон пайваста бояд баҳри он талош варзанд, ки ҷавонону наврасон бештар ба омўхтани осори илмию бадеӣ машғул шуда, дар сиришти худ ҳисси ифтихору худшиносии миллиро ҷой дода, таърихи пурифтихори гузаштаву имрўзаро омўзанд ва огоҳӣ пайдо намоянд аз асолати таърихӣ ва гиромӣ доранд арзишҳои милливу давлатиро ва бештару дақиқназарона осори гаронарзиши гузаштаву муосирро мутолиа намоянд. Гузашта аз ин, дар муассисаҳои таълимӣ, дар байни аҳолӣ зимни мулоқоту вохўрӣ ба ҷавонону наврасон аз вазъи ҷаҳони имрўза ва таҳдиду хатарҳои даҳшатбори терроризм ва экстремизми байналмилалӣ ба ҳаёти осоиштаи сокинони сайёра, аз ҷумла сокинони кишвари маҳбуби мо, авзои ноороми ҷаҳони муосир, марому ҳадафҳои гурӯҳҳои ифротгаро изҳори андеша карда шуда, ҳамин нукта гўшзад карда шавад, ки агар яке аз омилҳои шомил шудани наврасону ҷавонон ба ҳизбу ҳаракатҳои тундрав ва гурӯҳҳои террористиву экстремистӣ ноогоҳӣ ва сустиродагии онҳо бошад, аз тарафи дигар, ба шуғлу кори муайян банд набудани бархе аз ҷавонону наврасон ва суст будани пояи тарбия хонаводагӣ ва аз назорати падару модар ва ањли ҷомеа дур будани онҳост. Дигар ин ки, мунтазам ба ҷавонону наврасон бо роҳандозии корҳои фаҳмондадиҳӣ дастурҳо дода бояд шаванд, ки аз истифодаи ғайримақсадноки телефонҳои мобилӣ дурӣ ҷуста, ба сомонаҳои иҷтимоӣ дода нашаванд ва ба таълимоти дини ислом аз рўйи ақлу фаросат муносибат карда, фирефтаи рўҳониёни таҳсилнодида нашаванд, ки бисёре аз онҳо аз асолати миллӣ ва асли таълимоти дини ислом дуранд, зеро ноогоҳии онҳо метавонад замина бошад ба пайравиву шомилшавии онҳо ба ҳизбу ҳаракатҳои террористиву эктстремисӣ. Аз ин рў, имрўз замоне фаро расида, ки бояд ҷавонону наврасон зери парчами сулҳу ваҳдати миллӣ, Истиқлолияти давлатӣ ва сиёсати хирадмандонаву дурандешони Пешвои муаззами миллат, Ҷаноби Олӣ, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон якҷону яктан муттаҳид шуда, баҳри оромӣ ва сулҳу субот дар ҷомеа талош варзида, дар коҳиш додани шомилшавии ҷавонун наврасон ба ҳизбу ҳаракатҳои террористиву эктсремистӣ ва гурӯҳҳои ифротӣ дастаҷамъона саъю талош кунанд. Ҳамзамон, бояд ҳамагон мусоидат намоянд, ки ҷавонону наврасон вақтҳои холигии худро беҳуда ба масраф надода, аз пайи омўзиш бошанд ва дар замири худ андешаеро парваранд, ки бояд ба Модар – Ватан хизмат кунанд ва аз хизмати ҳарбӣ саркашӣ накунанд, далер боматонат, шуҷоъ ва дар ҳифзи марзу буми Ватан ҳамеша омода бошанд.

 Таҳмина Атаева, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд