Дар  Донишкадаи политехникии Донишгоҳи техникии Тоҷикистон ба номи академик Муҳаммад Осимӣ дар шаҳри Хуҷанд дар идомаи конференсияи ҷумҳуриявии илмӣ – амалии “Иҷлосияи XVI Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва нақши Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар бунёди давлатдории миллӣ” бахшида ба ҷашни 30 – солагии Иҷлосияи XVI Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон конференсия таҳти унвони “Нақши Эмомалӣ Раҳмон дар татбиқи ҳадафҳои стратегӣ: раҳоӣ аз бунбасти комммуникатсионӣ ва саноатикунонии босуръати кишвар”  доир гардид.

 Мақсад аз баргузории Конференсияи мазкур ин арҷгузорӣ ба  саҳми Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат,  Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар таъмини сулҳу  ваҳдат, бунёди давлати соҳибистиқлолу шинохти миллӣ, баланд бардоштани ҳисси ватандӯстӣ, хештаншиносӣ  дар байни сокинони кишвар мебошад.

 Кори  конференсияро  муовини директор оид ба илм ва инноватсия Усмонҷон Ахмедов ҳусни  ифтитоҳ бахшид.

Номзди илмҳои педагогӣ, устоди МТД “Донишгоҳи давлатии Хуҷанд” Нодирҷон Солиҷонов дар мавзӯи “Сиёсати дарҳои кушоди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон” маърӯзаи илмӣ намуд. 

Дар идома 30 мақолаҳои илмӣ дар бахш шунида шуд.

 

Дар маҷлисгоҳи хурди Донишкадаи политехникии Донишгоҳи техникии Тоҷикистон бо иқдоми кафедраи забони давлатӣ ва ҷомеашиносӣ дар доираи таҷлили 30 юмин солгарди Иҷлосияи 16 – уми Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон вохӯрии устодону донишҷӯён бо вакили Иҷлосияи 16 – уми Шӯрои Олӣ (даъвати 12 – ум ), устоди Донишкадаи политехникии Донишгоҳи техникии Тоҷикистон Бойпочо Фатҳиддинов доир гардид.

Чорабинро Усмон Ахмедов, муовини директори донишкада оид ба илм ва инноватсия кушода таъкид дошт, ки ифтиор мо аст, ки яке аз фаъолони вакилони Иҷлосияи тақдирсоз имрӯз паҳлӯи мо аз он рӯзҳои ҳассос ва калидии ҳаёти сиёсии кишвар нақлҳои ҷолиб мекунанд.

Бойпочо Фатҳиддинов зимни суханронӣ иброз доштанд, ки аввалан мехостам дар оғози сӯҳбат як нуктаи муҳимро қайд намоям. Мавҷи бозсозиву, ошкоргӯӣ ва демократия дар кишвари мо шурӯъ аз соли 1989 оғоз ёфта, бори нахуст интихоботи шаффоф ва демократӣ маҳз соли 1990 доир шуда буд. Далели гуфтаҳои болоӣ он аст, ки ман ва 16 нафари дигар ба ҳавзаи интихоботии № 8 ноҳияи Октябр (ҳозира ноҳияи Исмоили Сомонӣ) номзад пешбарӣ шуда будем. Аксари пешбаришудагон шахсиятҳои шинохтаи кишвар буданд. Дар натиҷаи таблиғи солим банда дар даври дуюми интихобот вакил интихоб шудам. Бояд гӯям,  он замон вакил интихоб шудан рисолати азимеро бар дӯш гирифтан буд, ки ман онро ҳар лаҳза эҳсос мекардам.Чун нооромиҳо дар кишварамон сар зад, аксаран гуноҳро бар сари вакилон таҳмил карданӣ шуданд. Таъқибу фишорварӣ ба авҷаш расид. Ҳатто ҳамкоронам ба хотири амниятам таклиф ҳам карданд, ки ба ҷойи кор ҳозир нашавам. Дар он лаҳзаҳои ҳассос натанҳо ман, балки дигар вакилон ҳам бо як нерӯву қувва кори иҷлосияро идома доданд. Дар кори иҷлосия яке аз фаъолтарин вакилон Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ- Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон буданд. Он кас дар такя бо далелу фактҳои ҷолиб пешниҳодҳои хубе медоданд. Суханҳои баҳарорат, масъулиятнокиашон куллан аз дигарон фарқ ме- кард. Аз ҳар баромадҳояшон дар ҷаласаҳо эҳсос мешуд, ки номбурда бештар аз дигарон барои ин миллату халқ месӯзанд.  Дар он лаҳзаҳои мушкил миллати моро бояд сарваре идора кунад, ки нотарс, ҷасур, соҳибирода, мушкилнописанд аз ҳама муҳимаш меҳандӯст бошад. Ин хислатҳоро вакилон танҳо дар симои Эмомалӣ Раҳмон диданд. Ва имрӯз бо гузашти 29- сол аз ин рӯзи таърихӣ як чизро метавон ёдовар шуд, ки кам касонеро хосатан миёни ходимони сиёсӣ дучор шудан мумкин буд, ки паҳлӯ ба паҳлӯи Эмомалӣ Раҳмон нишаста кор кунанд. Ва дар як ҷаласа ҳам худи Президент ишора карда буданд, ки ҳисси нобоварии зумрае аз вакилон руҳияи ӯро дар мавриди фардои кишвар нашикастанд.

Дар рафти чорабинӣ донишҷӯён вобаста ба моҳият ва самти баргузории Иҷлосия саволҳо дода, посухҳои мушаххас гирифтанд.

 

Дипломатические отношения между Республикой Таджикистан и Кыргызской Республикой установлены 14 января 1993 года.

Отношения между Таджикистаном и Кыргызстаном основаны на многолетних узах дружбы и добрососедства.

Осуществляются политические контакты на высшем и высоком уровнях. Президенты двух стран неоднократно обменивались официальными и рабочими визитами.

Развивается политический диалог, для интенсификации которого у стран имеются необходимые механизмы.

Межгосударственный Координационный Совет, Межправительственная комиссия по комплексному рассмотрению вопросов двустороннего сотрудничества, Межправительственная комиссия по делимитации и демаркации таджикско-кыргызской Государственной границы и Совет министров иностранных дел.

На регулярной основе проводятся консультации между руководством и структурными подразделениями внешнеполитических ведомств, Стороны подписали Программу межмидовского сотрудничества на 2021-2022 годы.

Основополагающими документами, регулирующими главные направления сотрудничества, и в которых определены основные принципы двусторонних отношений Республики Таджикистан и Кыргызской Республики, являются подписанные в городе Душанбе Договор об основных межгосударственных отношениях между Республикой Таджикистан и Кыргызской Республикой от 12 июля 1996 года и Договор между Республикой Таджикистан и Кыргызской Республикой о добрососедских и партнерских отношениях от 26 мая 2004 года.

В настоящее время продолжается процесс рассмотрения пограничных вопросов между двумя странами, в том числе вопросов делимитации и демаркации государственной границы, решение которых может придать импульс всестороннему расширению и углублению таджикско-кыргызских отношений.

Страны традиционно тесно взаимодействуют на площадках ООН, СНГ, ШОС, ОБСЕ и СВМДА, активно используют практику взаимной поддержки международных инициатив.

В 2018 году Кыргызстан среди 190 государств-членов ОНН поддержал инициированную Таджикистаном резолюцию ООН под названием «Среднесрочный всеобъемлющий обзор хода проведения Международного десятилетия действий «Вода для устойчивого развития», 2018—2028 годы».

Таджикистан поддержал проект резолюции кыргызской стороны «Природа не знает границ: трансграничное сотрудничество— ключевой фактор в сохранении и устойчивом использовании биоразнообразия», принятый в рамках 75-й сессии Генеральной Ассамблеи ООН.

Следует отметить, что по приглашению Президента Республики Таджикистан Эмомали Рахмона 28-29 июня 2021 года состоялся официальный визит Президента Кыргызской Республики Садыра Жапарова в Республику Таджикистан, в ходе которого были приняты ряд двусторонних документов.

Таджикистан исходит из того, что принципы таджикско-кыргызской дружбы и добрососедства, на основе которых народы двух стран издревле жили и созидали, будут и далее способствовать поступательному развитию всего комплекса двусторонних отношений.

Хамидова Н.Ш.

старший преподаватель кафедры иностранных языков

 

 

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                            

 

Ба ифтихори 30 – солаги Иҷлосияи 16 - уми Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо иқдоми Раёсати Донишкадаи политехникии Донишгоҳи техникии Тоҷикистоон дар ҳамкорӣ бо Раёсати кор бо ҷавонон ва варзиши вилоят вохӯрӣ бо донишҷӯёни донишкада дар маҷлисгоҳи асосӣ таҳти унвони “Иҷлосияи саодатовар” сурат гирифт.

Чорабиниро муовини директор оид ба илм ва инноватсия Усмонҷон Ахмедов ҳусни оғоз бахшида, зикр дошт, ки Соли равон аз баргузории Иҷлосияи 16-уми Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон 30-сол пур мешавад. Иҷлосияи 16-ум дар таърихи халқи тоҷик ҳамчун гардиши куллӣ,  хотима бахшидан ба ҷанги бародаркуш, пойдории миллати тоҷик, шаклдиҳии давлати ҳуқуқбунёд, демократӣ ва дунявӣ дар Точикистон ворид шуд. Моҳи ноябри соли 1992- Иҷлосияи тақдирсоз барои халқу миллати тоҷик баргузор гаштаву дар он муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз ҷониби намояндагони мардуми кишвар ба ҳайси Раиси Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон интихоб гардида, ҳамзамон ваколати сардори давлат ба он кас дода шуд. Дар Иҷлосия ҳукумате таъсис ёфт, ки таҳти сарварии муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар як муддати кӯтоҳ тавонист, оташи ҷанги дохилиро хомӯш намуда, сохтори фалаҷгардидаи ҳокимият, хусусан мақомоти ҳифзи ҳуқуқро барқарор сохта, Артиши миллӣ ва нерӯҳои посбони сарҳадро таъсис диҳад, аксарияти гурезаҳо ва муҳоҷирони иҷбориро ба Ватан баргардонад ва ислоҳоти конститутсиониро дар мамлакат амалӣ созад.

Муовини Раиси Иттифоқи ҷавонони вилояд Фирдавс Фахриддинзода зимни баромад таъкид дошт, ки Дар маҷмуъ, Иҷлосияи 16-уми Шӯрои Олӣ 74 қонун, қарор ва фармонро ба тасвиб расонид, ки ба таҳкими пояҳои давлатдорӣ, инкишофи сохторҳои демократӣ, таҳкими ризояти ҷомеа ва ваҳдати миллӣ замина гузошта, эътимоду боварии мардуми Тоҷикистон ва ҷомеаи ҷаҳониро ба вуҷуд овард. Иҷҷосияи XVI-уми Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон фазои нави сиёсӣ буда, дар таърихи миллати тоҷик саҳифаи наверо боз намуд. Бо талошу ҷонбозиҳои Пешвои муаззами миллат мӯҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҳокимияти фалаҷгардида аз нав барқарор карда шуда, ба рушду тараққиёти кишвари соҳибистиқлол заминаи воқеъи гузошта шудаву таъриху фарҳанги халқи тоҷик дубора эҳё гардид. Имрузҳо Ҷумҳурии Тоҷкистонро наздик 200-давлат ҳамчун ҷумҳурии соҳибистиқлол эътироф кардаву робитаҳои дипломатии худро барқарор кардаанд. Бо талошу заҳмат ва  кушишҳои сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Рахмон сатҳу сифати зиндагонии шаҳрвандон боло бурда шуда, дар ин раванд чор ҳадафи стртаегӣ Баромадан аз бумбасти коммуникатсионӣ, Истиқлолияти энергетикӣ, таъмини амнияти озуқаворӣ ва саноатикунонии боусръати кишвар қабул гардид, ки мақсади нихоии он боло бурдани некуаҳволии мардум ба ҳисоб меравад.

 

Алишер Ашӯрзода, муовини Раиси Иттифоқи ҷавонони шаҳри Хуҷанд зимни ироаи маърӯза баён дошт, ки зимоми давлатдориро натарсидаю наҳаросида бар дӯш гирифтани ҷавони 42 сола худ ҳадяи Яздонӣ нисбати тақдири миллат буд, ки имрӯз аз дидгоҳи таърих қадами устувор ва хиради волои халқ маҳсуб мешавад.  Хотираи таърих фаромӯш нахоҳад шуд, ки ин ҷавонмарди матинирода зимни бӯсидани Парчами кишвар чунин нуктаҳои таърихӣ баён доштанд: “Ба хотири истиқрори сулҳи пойдор ва бозгашти фирориён ба ватан ман тайёрам, ки ҷонамро қурбон кунам”, “Тамоми донишу таҷрибаамро барои дар ҳар хона ва оила  бақарор шудани сулҳ равона менамоям. Барои гул-гулшукуфии ватани азизам садоқатмандона меҳнат мекунам. Чунки ман ба ояндаи неки ватанам ва ҳаёти хушбахтонаи халқи азияткашидаам боварӣ дорам” ва “Ин иҷлосияи тақдирсоз аст, бояд донем, ки тақдири  ояндаи миллат, кишвар, ватан, давлат дар дасти мост”. 

Сармуҳаррири нашрияи “Сухани халқ” Абдусабур Абдуваҳҳобов дар баромадаш қайд кард, ки Омили асосии расидан ба сулҳ дар Тоҷикистон аз қалби мардуми тоҷик бархоста, ба тафаккури созандаву иродаи шикастнопазир, фитрати баланди он мардум вобаста аст. Маҳз хидмати беғаразонаи шахсиятҳои фидоии ҷумҳурӣ вазъро дар ҳар гӯшаю манотиқи дучори  буҳрони шадид гардида, тадриҷан муътадил сохт. Ба эҷоди давлатдории миллӣ, тафоҳуми фарҳангӣ ва сиёсӣ боис гашт. Бузургтарин шахсиятро, ки солҳои тӯлонӣ бевосита дар самти сиёсати давлатӣ, сохтмон, таҳким ва рушди давлатдории миллӣ хидмати бедареғ кардааст, мардуми тоҷик ва оламиён дар симои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дида тавонистанд.

Бо ҳамин чорабинӣ анҷом пазируфт.

 

 

Ин навбат қаҳрамони саҳифаи “Созандагони Ватан”-и нашрияи мо  ҷавони ватандӯсту меҳанпараст, яке аз мутахассисони пешсафи Суғдзамин  Исфандиёр Рофиев аст. Гуфтан ба маврид аст, ки маҷмӯи муносибатҳои ҷамъиятӣ дар ҳаёти ҷомеа пеш аз ҳама  инъикоси равшан ва воқеии худро дар фаъолияти ҷавонони кишвар пайдо мекунад. Зеро ҷавонон қувваи таъсиргузори ҷомеа маҳсуб меёбанд.  Дар ҳама давру замон ҷавонони тоҷик парчамбардори давлату миллати хеш буда, чун нерӯи ояндасоз дар фазои сиёсии кишвар мавқеи сазовор доранд.

Дар радифи чунин ҷавонони парчамбардору меҳанпараст метавон Исфандиёр Рофиев ном бурд.  Мавсуф  16 феврали соли 1999 дар ноҳияи Деваштич дар оилаи коргар ба дунё омадааст. Хатмкардаи мактаби №53-и “Истиқлол”-и шаҳраки Деваштич мебошад. Идомаи таҳсилашро дар Донишкадаи политехникии Донишгоҳи техникии Тоҷикистон ба номи академик М.Осимӣ дар шаҳри Хуҷанд дохил шуда, онро бо тахассуси муҳандис-механик аз рӯи ихтисоси “Хизматрасонии автомобилӣ” хатм кардааст. Аз рӯи барномаи ERASMUS+    ба Ҷумҳурии Латвия ҳамчун донишҷӯи мобилӣ ба мӯҳлати 5 моҳ сафар кардааст. Ба зиёда аз 11 давлати Аврупо сафар намуда, донишу малакаи худро такмил додааст. Донандаи забонҳои русӣ, англисӣ ва ӯзбекӣ мебошад. Ҳоло ба ҳайси мутахассиси шуъбаи “Робитаҳои хориҷӣ ва идораи лоиҳаҳо” дар Донишкадаи политехникии Донишгоҳи техникии Тоҷикистон ба номи академик М.Осимӣ дар шаҳри Хуҷанд  фаъолият бурда истодааст.

Доир ба фаъолияту нақшаҳои минбаъдаи Исфандиёр Рофиев як сӯҳбате доштем, ки фишурдаи онро манзури хонандагони “Сухани халқ”  мегардонем:

-Дар аввал мехостам, нуқтаи назари Шуморо доири эълон шудани солҳои 2020-2040 оиди рушди фанҳои техникӣ фаҳмида бошам?

Пешвои муаззами миллат дар вохӯрии хеш бо зиёиёну кормандони соҳаи илму маориф таъкид намуда буданд, ки: «Имрӯз бе илму инноватсия, технологияҳои иттилоотиву коммуникатсионӣ ва ташаккули ҷаҳонбинии техникӣ қадаме ба пеш гузошта намешавад». Замона замонаи техника мебошад. Қариб ҳамарӯза ҳаёти мо аз техника иборат мебошад. Хуб мешуд, ба ин самт аҳамияти ҷиддӣ диҳем. Зеро техникаю технология меҳнатнокии моро камтар намуда барои босамар истифода бурдани вақтамон мусоидат менамояд. Ҷавони асри 21 бояд пеш аз ҳама, соҳибилм, бомаърифат ва бо донишу маърифати технологӣ мусаллаҳ бошад. Эълон шудани солҳои 2020-2040 оиди рушди фанҳои техникӣ аз тарафи Пешвои миллат саривақти буда, барои мо ҷавонон шароит фароҳам меорад, то донишу малакаи худро боз ҳам такмил дода аз ин имкониятҳои фароҳамоварда самаранок истифода барем.

-Хабар ёфтем, ки ба наздики аз сафар баргаштем, таассуроти шумо аз ин сафар чӣ гуна аст?

Ҳамаи ин муваффақиятҳову дастгириҳо албатта аз тарафи Донишкадаи политехникии Донишгоҳи техникии Тоҷикистон ба номи академик М.Осимӣ дар шаҳри Хуҷанд мебошад. Аз рӯи барномаи   ERASMUS+    ба Латвия сафар доштам. Бо маданияти Аврупо, самти нақлиёту роҳсозӣ ва системаҳои хизматрасонии давлати Аврупо аз наздик шинос шудам.  Таассуроти бисёр хубе аз ин сафар дорам. Зеро маҳз ин барнома сабаб шуд, ки аз 11 давлати Аврупо дидан кунаму ҷаҳонбинии худро васеъ намоям. Дӯстони зиёде аз хориҷӣ кишвар пайдо намудам.

- Ҷавонони имрӯза чӣ гуна дидан мехоҳед?

Ватандӯст. Аз ҷавонон ва ҳамсолонам даъват менамудам, ки  дар  аввал Ватани худро  дӯст доранд. Ҳеҷ гоҳ ба ин марзу бум хиёнатро раво набинанд. Забонҳои хориҷиро аз худ намуда донишу малакаи худро баланд бардоранд. Зеро маҳз донистани забон барои мо тамоми дарҳои ояндаи зиндагиамонро мекушояд.

-Нақшаҳои минбаъдаи Шумо?

Нақшаҳои минбаъдаи ман бисёранд. Дар аввал мехоҳам он донишу малакае, ки аз Аврупо омӯхтам дар донишкада истифода барам. Тоҷикистони азизамро дар арсаи ҷаҳон муаррифӣ намудану парчами Тоҷикистонро баланд бардоштан мақсади асосии ман маҳсуб меёбад.

-Дурнамои Тоҷикистонро чӣ гуна дидан мехоҳед?

Давлати пешрафтатарин дидан мехоҳам. Барои ин бояд мо ҷавонон муттаҳид бошем, аз як гиребон сар баровада баҳри пешрафти Ватани азизамон саъю кӯшиш намоем. Ояндаи миллатро ба мо ҷавонон бовар намудаанд.  Аз ин лиҳоз барои насли оянда  Ватани ободу зеборо ва сулҳу суботи сиёсии пойдорро бояд ба мерос гузорем.

 

 

      The political structure of today's world is changing radically, the superpower countries are destabilizing the situation of small states and are getting free income from this action. Kyrgyzstan is one of the ungrateful countries that view our friendship with hostility. From the moment his new leadership came to power, Sodir Japarov and his subordinates have always turned the relationship between the two friendly countries into a hostile relationship with big and small excuses. From the first days of his coming to power, he started mischief. The sensitive border regions of his country, which borders Tajikistan, introduced a biased opinion here and forced them to go to war against their neighbor. There is a saying "A wolf born becomes a wolf, even if it becomes a man".

This is the ungrateful character of the current Kyrgyz government. Where can a person who became a ruler from under a bar be just? It is a reality that brings its evil bias into the society and benefits from it. During his speech at the 77th session of the United Nations, Sodir Japarov again called Tajikistan the main culprit of border conflicts and demanded help from influential organizations. The greedy wants to benefit from these global organizations as well. Woe to such an illiterate. The civilized people of the world do not believe in his stories, because they know Tajikistan and its valuable contribution to solving global problems well. It came out the current Kyrgyz leadership presented their thoughtless and blind behavior at the world level. Our dear country Tajikistan is always an example for such ungrateful countries with its peace-seeking diplomacy. Let them learn and learn. No one believes his empty slanders. History shows that the Tajik nation is always selfless in the defense of its borders and homeland and has never reached out to a foreign country, because they are the ancestors of Rustam Doston and Isfandiyar Ruintan, not nomads.

 

Омӯзгори калони кафедраи забонҳои хориҷӣ н.и.ф. Аминҷонова Р.Ҳ.

 

 


Неругоҳи барқии обии “Роғун” яке аз бузургтарин иншооти энергетикии Тоҷикистон мебошад, ки баробари ба фаъолият оғоз кардан дар кишварамон истиқлолияти энергетикиро таъмин менамояд.

Ниҳояти дурандешӣ ва оқилии Пешвои муаззами миллат аст, ки тавонистанд, собит намоянд, бунёди неругоҳи барқии обии “Роғун” на  танҳо аҳамияти ҷумҳуриявӣ, балки аҳамияти минтақавӣ низ дорад.

Аз ин лиҳоз, як чанд паҳлӯҳои  қудрати НБО– и “Роғун” –  ро тасдиқ  менамоем:

1.НБО– и “Роғун”  Тоҷикистонро ба истиқлолияти пурраи энергетикӣ расонида, онро аз бунбасти коммуникатсионӣ раҳоӣ мебахшад.

2.Зарфияти пурраи ин нерӯгоҳ 11,8 ва фоиданокиаш 8,6 мукааб километр буда, дар он об сарфакорона ҷамъ гардида, безарар ба турбинаҳои неругоҳ ба поён ҷорӣ мегардад. Яъне, дар ин неругоҳ об ҳамчун манбаи таҷдиди энергия хизмат менамояд, вале худ сарф намегардад. Аз ин лиҳоз, барқи тавлиднамудаи он аз ҷиҳати экологӣ тоза ва безарар мебошад.

  1. Бунёди ин неругоҳ имкон медиҳад, ки новобаста аз фасли сол, ҳама силсиланеругоҳҳои дарёи Вахш бо иқтидори пурра фаъолият намоянд. Ба туфайли бунёди ин неругоҳ самаранокии фаъолияти силсиланеругоҳҳои рӯди Вахш ҳамасола дар маҷмӯъ аз 0,7 то 1,1 млрд.кВт* соат энергия меафзояд.
  2. НБО– и “Роғун” дар баробари таъмин намудани истиқлолияти энергетикии Тоҷикистон, инчунин, барои густаришёбии самтҳои дигари иқтисодиёти минтақа заминаи мусоид фароҳам меоварад. Ба туфайли бунёди он 320 ҳазор гектар заминҳои кишварҳои поёноб (аз ҷумла, Ӯзбекистону Туркманистон) шодоб шуда, ҳолати мелиоративии зиёда аз 4 млн. гектар заминҳои кишварҳои поёноб дар маҷмӯъ беҳтар мегардад.
  3. Бунёди ин неругоҳ дар минтақаи Осиёи Марказӣ талаботро ба энергияи ҳароратӣ як дараҷа коҳиш медиҳад.
  4. Неругоҳ натанҳо дар ҳудуди Тоҷикистон, балки дар минтақа зарурати сохтани неругоҳҳои хурдро аз байн мебарад.
  5. Ин неругоҳ ҳадди ақали талаботро ба неруи барқ дар минтақаи Осиёи Марказӣ таъмин менамояд.
  6. Неругоҳи мазкур на танҳо ширкати “Алюминийи тоҷик” –ро ба барқ пурра таъмин менамояд, инчунин, барои ташкили комплекси агросаноатии қисмати ҷанубии Тоҷикистон имкониятҳои мусоид фароҳам меорад.
  7. Таҳлилҳои илмӣ собит менамоянд, ки обанборҳои дар кӯҳсор бунёдшаванда назар ба обанборҳои дар ҳамвориҳо бунёдшаванда 5 – 10 маротиба камтар заминҳои корамро фаро гирифта, қимати баланди иқтисодӣ доранд.
  8. Натиҷагирии корҳои илмӣ аз он башорат медиҳанд, ки ин неругоҳ як дараҷа барои пешгирӣ намудани офатҳои табиӣ, бахусус обхезиҳо, дар ҳудуди ҷумҳурӣ ва берун аз он тарҳрезӣ гардидааст.
  9. Тибқи андешаҳои олимон ҳар гуна олудаҳои обовард дар ин обанбор такшин мешавад, ин омил боиси таъмини фаъолияти дуру дарози дигар силсиланеругоҳҳои ин рӯд мегардад.
  10. Ин неругоҳ дар баробари хусусияти ирригатсионӣ– энергетикӣ ва энергетикӣ – ирригатсионӣ доштан, инчунин қимати баланди иқтисодӣ дар самти рушди туризм дорад.
  11. Ба туфайли бунёди неругоҳи мазкур 75% –и заминҳои вилоятҳои Хатлону Суғд ба таври худҷоришаванда обёри мегарданд.
  12. Батанзимдарории муназзами маҷрои об дар ин неругоҳ имкон медиҳад, ки 6,7 км куб оби захирашаванда на танҳо барои истеҳсоли неруи барқ, инчунин, дар мавриди зарурӣ барои қонеъ намудани талаботи кишварҳои поёноб низ истифода гардад.
  13. Ин неругоҳ имкон медиҳад, ки маҷрои об дар ҳавзаи Амударё ба таври самараноку оқилона идора ва истифода бурда шавад.

Агар бо чунин далелу андешаҳо қимати ин неругоҳро натиҷагирӣ намоем, он гоҳ маълум мегардад, ки дар ҳақиқат, арзиши об аз нафт, газ, ангишт ва дигар навъҳои сӯзишворӣ камтар нест. Аз ин рӯ, НБО– и “Роғун”  иншооти ҳаётан муҳими стратегии Тоҷикистон маҳсуб меёбад.

                          

                                              Ҳоҷиев А.А., дотсенти ДПДТТХ

«Самое дорогое у человека – это жизнь. Она даётся ему один раз, и прожить её нужно так, чтобы не было мучительно больно за бесцельно прожитые годы…», говорил Н.А.Островский

Киргизию и Таджикистан разделяют более 900 км государственной границы. Граница стала государственной в 1991 году и начинается на севере Таджикистана в Ферганской долине. При этом около половины линии не деморкировано, из-за чего у приграничных жителей обоих государств возникают проблемы из-за доступа к воде, пастбищам и дорогам. Спорные территории в длину составляют примерно 30 % от границы двух стран. В период после независимости наблюдалась напряжённость с двух сторон на границе, и эта ситуация продолжается до сих пор

Пограничные инциденты между Киргизией и Таджикистаном происходили в январе и в мае 2014 года, в апреле 2021 года, в январе 2022 года на границе Баткенской области Киргизии и Согдийской области Таджикистана произошла перестрелка между пограничниками стран. На границе постоянно происходят перестрелки. Ситуация обострилась 14 сентября 2022 года. Вооружённые столкновения   произошли по всей таджикско-киргизской границе, не смотря на раннее объявленное перемирие.  Неподчинение киргизских полевых командиров правительству обостряют отношение между двумя странами, из-за этого страдают, погибают мирные жители, простой народ. И вся эта борьба происходит из-за небольшого участка земли, из-за доступа к воде между Таджикистаном и Киргизией. Эта война не выгодна ни одной из сторон, однако прекращать её никто не собирается. Со стороны Таджикистана был выдвинут мирный договор, однако противоположная сторона опровергла её. Нужно прекратить эту войну!

 

Хамидова Н.Ш. -   старший преподаватель кафедры иностранных языков , к.ф.н.                               

 

Яке аз самтҳои таркибии тарбияи миллӣ, ки дар консепсияи миллии тарбия муайян карда шудааст, тарбияи гуманистӣ мебошад.Мӯҳтавои ин мафҳумро дар шаҳрванд ба вуҷуд овардани эҳсоси дӯст доштан, эҳтиром кардан ва бо раҳму шафқат будан ташкил медиҳад. Тарбияи гуманистӣ аз ғояҳои синфият ва инсонбадбинӣ орӣ аст. Он ба шаҳрвандони кишвар имконият медиҳад, ки худро яке аз ҷузъҳои таркибии ҷомеа, миллат ва аҳли бештар  эҳсос кунанд.

Тарбияи гуманистӣ дар ду сатҳ ба амал бароварда мешавад.

А) Дар сатҳи эҳтироми ҳамсабақон, хешу табор, ҳамватанон, ки дар байни онҳо намояндагони халқу миллатҳои дигар ҳастанд:

Б) Муносибати хайрхоҳонадоштан нисбат ба халқҳои мамлатҳои дигари ҷаҳон.

Низоъ, ҷанг, муқобилияти зидди ҳамдигар ва амсоли ин инсониятро дар тӯли ҳазорсолаҳо ҳамроҳӣ мекард ва имрӯз ҳам ин зуҳурот аз ҷумлаи мушкилоти миллӣ, минтақавӣ ва умумибашарӣ мебошад.

Тарбияи ташхиси башардустон аввал дар оила оғоз ёфта, дар муассисаҳои таълими ва ҷойҳои ҷамъиятӣ идома меёбад.

Башардӯст будани инсон ва шаҳрванд дар муносибат ва волидон, хешу табор, ҳамдарсон, омӯзгорон,ёру дӯстон, ашхоси ношинос намояндагони халқу миллатҳои ғайр зуҳур меёбад.

Гуманизм, ки аз калимаи лотинии “ҳуманис” гирифта шудааст, одамиятро мефаҳмонад.  Маънои одамият васеъ буда, маҷмӯи ғояҳо, андешаҳо ва эътиқоди шахсро ифода менамояд.

Принсипи гуманистӣ муносибати фардии пардохтро дар назар дорад, ки он гариш ба сӯи насли наврас, эҳтироми шахсияти ӯ, боварӣ ва вай, нозирони арзишҳо, талабот ва рағбати ӯ мебошад, муҳайё намудани шароити мувофиқ барои инқишофи қобилияти ӯ, рӯ овардани мактаб ба фарҳанги миллӣ ва ҷаҳонӣ арзишҳои маънавии мардумро дар назар дорад.

Гуманизм ҷузъи асосии тафаккури нави педагогӣ буда, он моҳият ва хусусияти ин равандро тағир медиҳад.

Қоидаҳои асосии омӯзгорӣ ва раванди гуманистии педагогӣ масъалаҳои зеринро дарбар мегирад:

  • Қонунҳои омӯзгорӣ: дӯст доштани тарбиягиранда,фаҳмидани ӯ, нисбат ба тарбия гиранда некбин будан;
  • Принсипҳои роҳбарии омӯзгор; барои донишҷӯ шароити мусоид фароҳам овардан, эҳтироми шахсияти ӯ, таҳаммул дар ташаккули донишҷӯ;
  • Шахсият ба омӯзгор ба имконияти донишҷӯ бовар кардан; ба муносибати гуманистии донишҷӯ имконият доштан;
  • Такягоҳи донишҷӯ: рағбат ба камолот, рағбат ба озодӣ ва накӯкорӣ.
  • Сифатҳои шахсии омӯзгор- салоҳият, меҳрубонӣ, вафодорӣ.

Дар ҳалли таълиму тарбия ду усул вуҷуд дорад:

  • Фармонфармоӣ, ки омӯзгор масъалаҳоро худаш ҳал мекунад, шогирдонро маҷбур менамояд, ки амали барои ояндааш он зарурро анҷом диҳанд;
  • Гуманизм, ки муаллим бо толибилмон ҳамкорӣ мекунад, мекӯшад, ки бачаҳоро ба ҳалли масъалаҳои педагогӣ ҷалб намояд.

Муҳимтарин вазифа аз он иборат  аст, ки толибилмон дар давраи таҳсил қадру эътибори худро донанд, ба худ, ба дониши худ, ба қобилият ва имконияти худ боварӣ дошта бошад. Ва танҳо тавасутти некӣ ба ин мақсад метавон ноил гардид.

Гуманизм ба маънои умуминизоми таърихан тағйирёбандаи ақидаҳост, ки шахсияти инсон, ҳуқуқи ӯро баҳри озодӣ, саодат, инкишоф ва зуҳуроти қобилияти вай мешиносад, хайрхоҳӣ, баробарӣ, адолат, ростиву ҳақиқат ва одамиятро меъёри муносибатҳои байни одамон мешуморад.

Гуманизм одатан ҷаҳонбинист, ки принсипи асосии он муҳаббат ба одамон, эҳтироми шарафу эътибори инсон, ғамхорӣ ба мардум мебошад; ба маънои васеъ гуманизм ру овардан ба инсон, ба эҳтиёҷоту талаботи ӯст.

Дар гуманизм майлу рағбати шахсият, одатан ва ҷомеа ба саодат ва камолот инъикос меёбад.

Гуманизм ҳамчун консепсияи назарӣ, ҳуқуқи инсон ба озодию саодат, бемонеа инкишоф ёфтан ва зоҳир сохтани қобилият ва иқтидори эҷодиро меписандад.

Гуманизм дар муносибати байни оъзои ҷамъият имкониятҳои баробар, адолати иҷтимоӣ, фарҳанги баланди муошират ва одамиятро меъёри асосӣ меҳисобад.

 

Бани одам аъзои якдигаранд,
Ки дар офариниш зи як гавхаранд.
Чу узве ба дард оварад рузгор,
Дигар узвхоро намонад карор.
Ту, к-аз мехнати дигарон бегами,
Нашояд ки номат монанд одами!

Абу Мухаммад Муслих ад-Дин ибн Абд Аллах Саади Ширази (1210-1291)

Мадина Умарова, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

 

 

 

 

На ҳар кӣ тарфи кулаҳ каҷ ниҳоду тунд нишаст,

Кулоҳдориву оини сарварӣ донад

 

       Санаи 19.10.22  қӯшунҳои нируи амнияти сарҳадии Ҷумҳурии Тоҷикистон хабар дод, ки қӯшунҳои сарҳадии Ҷумҳурии Қирғизистон 13 маротиба фазои сарҳадии марзи Ҷумҳурии Тоҷикистонро вайрон намуда мардуми дар марз бударо мусаллаҳ менамоянд, ки ин боиси хавотирӣ ва нооромии марзи Ҷумҳурии Тоҷикистон мешавад. Ҳарбиёни қирғиз дар назди марзи Ҷумҳурии Тоҷикистон танку тӯбҳои ҳарбиро ҷойгир намуда акопҳо кофта истодаанд, ки ин амалашон бар хилофи протоколи №42, ки санаи 25 сентябири соли 2022 байни Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҷумҳурии Қирғизистон навишта шуда мебошад.                                                                              Бо вуҷуди созишномаи сулҳ Президенти Ҷумҳурии Қирғизистон Садир Ҷаппаров дар сесияи 77-уми Ассамблеяи Генералии СММ маърӯзаи пучу туҳматомез ва далелҳои норӯшану беисбот дар ҳамоиши  сатҳи байналмиллалӣ намуда буд, ки  дигарбора ноҷавонмардию аз таъриху сиёсат дур будан ва ғараздории роҳбарияти феълии Қирғизистонро дар назди мардуми олам собит сохт.                                   Ба қавли Ҳофизи Шерозӣ:

На ҳар кӣ чеҳра барафрӯхт, дилбарӣ донад,
На ҳар кӣ оина созад, Сикандарӣ донад.
На ҳар кӣ тарфи кулаҳ каҷ ниҳоду тунд нишаст,
Кулоҳдориву оини сарварӣ донад.

        Алъон вазъи ноороми ҷаҳон ба ҳамагон маълум аст. Ҷаҳон дар як ҳолати ҷанги даҳшатноки сеюми ҷаҳонӣ қарор дорад. Роҳбари оқил он касест, ки дар дар чунин ҳолати даҳшатбор алами сулҳу ваҳдатро баланд бардорад. Ҷанг ҳунар нест. Ҷанг кори ҳайвоноти дарранда аст. Сулҳу ваҳдат овардан ҳунар аст ва кори мардони Худост. Бесабаб Ҷаноби Олӣ муҳтарам Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон Асосгузори сулҳу ваҳдат ном нагирифтаанд. Роҳбари давлати Ҷумҳурии Тоҷикистон доимо талош меварзанд, ки дар давлати азизи мо, минтақа ва ҷаҳон сулҳу ваҳдат пойдор бошад. Бо яроқу аслиҳа сулҳро барқарор намудан намешавад. Сулҳу ваҳдат маҳсули қалбҳои пок аст.                                                            Амалҳои ноҷавонмардонаи роҳбарони Ҷумҳурии  Қирғизистон, ки боиси муташанниҷ гардидани байни ду давлат ва минтақа мешавад, маҳкум менамоям. Бояд як комисияи босалоҳият аз ҷониби давлатҳои бетараф ташкил карда шуда масъалаи сарҳад боадолатона ҳал карда шавад. Бо роҳи ҷангу зӯроварӣ ва тӯҳмату бӯҳтон ва айбдор намудани ҳамдигар натанҳо муаммо ҳал намегардад, балки мураккабтар мешавад ва бегуноҳон аз ҳарду ҷониб қурбон мешаванд.

Ҷони гургону сагон ҳар як ҷудост,

Муттаҳид ҷонҳои шерони Худост.

Ҷалолиддини  Балхӣ.


 

 Дар Паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон оварда шудааст:              «Дар самти рушди соҳаҳои мухталифи саноат зарур аст, ки гузариш ба технологияҳои инноватсионӣ, хусусан, таҷҳизоти каммасрафи барқӣ таъмин гардида, дар ин замина истеҳсоли маҳсулоти рақобатнок бо истифода аз «энергияи сабз» васеъ ҷорӣ карда шавад».

          Албата истифодабарии асбобҳои каммасрафи барқӣ яке аз роҳи рушт додани саноат афзун гардонидани маҳсулоти тайёр бо масрафи энергияи кам мусоидат мекунад. Роҳбари мамлакатамон Эмомали Раҳмон ин масъаларо дарк намуда барои пеш бурдани соҳаи саноат ба хукумати мамлакат  супориш доданд, ки ҷиҳати таҳия ва васеъ истифода намудани технологияҳои муосир дар соҳаҳои мухталифи иқтисоди мамлакат Стратегияи миллии «зеҳни сунъӣ»-ро қабул ва татбиқ намояд.

Вобаста ба талаботи соҳаи саноат зарур аст, ки ба масъалаи баланд бардоштани сифати таҳсилот, такмили нақшаҳои таълимӣ дар муассисаҳои таҳсилоти олии касбии кишвар ва тайёр кардани мутахассисони касбҳои нав эътибори ҷиддӣ дода шавад.

Аз иқтидорҳои фаровони энергетикии мамлакат аз ҷумлаи омилҳои калидии рушди соҳаи саноат ба ҳисоб меравад васеъ истифода бурда шавад. Аз ин лиҳоз бо  дастгирии роҳбари мамлакатамон  барои рушди минбаъдаи соҳа татбиқи 18 лоиҳаи сармоягузории давлатӣ ба маблағи 16,6 миллиард сомонӣ амалӣ гардидан чораҳо андешида шуд истодааст.

Ҳоло дар кишвари мо 98 фоизи нерӯи барқ аз манбаъҳои барқароршавандаи энергия, яъне асосан бо истифода аз нерӯи об истеҳсол гардида истифода булда мешаван., Тоҷикистон аз рӯи фоизи истеҳсоли «энергияи сабз» шашум кишвари пешсафи сайёра мебошад.

Аз ин лиҳоз, истеҳсол ва истифодаи «энергияи сабз» аз ҷумлаи афзалиятҳои рақобатнокии иқтисоди кишвари мо ба ҳисоб меравад.

Дар ин самт, ҳоло дар Тоҷикистон лоиҳаҳои бузурги бунёди нерӯгоҳҳои барқи обӣ амалӣ гардида истодаанд ва дар 7 соли оянда аз ҳисоби бунёди нерӯгоҳи «Роғун» ва таҷдиди нерӯгоҳҳои барқи обии «Норак», «Сарбанд» ва «Қайроққум» иқтидори энергетикии мамлакат иловатан ба 4 ҳазор мегаватт афзоиш дода мешавад.

Бо вуҷуди ин, истифодаи васеи дигар манбаъҳои барқароршавандаи энергия, аз ҷумла нерӯи офтоб ва шамол ба манфиат буда, дар ин самт асосноккунии 3 лоиҳа бо иқтидори умумии 260 мегаватт оғоз гардидааст, ки дар панҷ соли оянда татбиқ карда мешаванд. Ҳис карда тавонистани ин муаммо барои пешбарии соҳаи саноат муҳим ва саривақти мебошад. Самаранок ва сарфанок истифода бурдани манбаъҳои энергетики ва баҳисобгирии  маҷмӯи энергияи сарфшаванда боиси афзунгардии матоҳои истеҳсолӣ ва маҳсулотҳои истеҳсолӣ  мегардад. Вобаста ба ин, Ҳукумати мамлакатро зарур аст, ки ҷиҳати тадриҷан муҳайё сохтани инфрасохтор ва дигар шароити зарурӣ барои истифодаи чунин воситаҳои энергети дар қаламрави кишвар чораҷӯӣ намояд. Ҳукуматҳои маҳалли бояд ба ин тарафи кор аҳамият дода барои баландбардории рушди босуботи саноат чораҳои зарури андешанд.

    Ҳамеша кор бояд аз поён ҷараён гирад. Мо шаҳрвандону истеҳсолкунандагон бояд гуфтаҳои Эмомалӣ Раҳмонро барои амали гардонидан чораҳо андешем.

Кудузова М. А., устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд